असफल राष्ट्र
– सुविद गुरागाईं
'सफलता खोज्दा–खोज्दै जीवन बिताएँ ।
बुद्ध हुन हिँड्दा–हिँड्दै यौवन बिताएँ ।'...
मनका भाव र काफियाको तालमेल नभएपछि गजलगोले सोच्यो– पशुपतिनाथको कृपाले यो राष्ट्र अहिलेसम्म असफल भइसकेको रहेनछ । यदि राष्ट्र असफल भएको भए, पूरै गजल त के मत्ला–ए–उलासमेत फुर्न छोड्थ्यो होला । तखुल्लससम्म पुग्ने त सोच पनि हुँदैनथ्यो होला । गजलगोहरूले लेख्न छोडेपछि गायकहरूले पनि गाउन छोड्थे होलान् । गायकी र वाद्यवादनमा नेपाली घराना बन्दै गएको सन्दर्भ पनि बीचैमा छोडिन्थ्यो होला ।
कविहरू कविता लेख्न छोड्थे होलान् । पत्रकारहरू समाचार छाप्न छोड्थे होलान् । गुरुहरूले प्रवचन बन्द गर्थे होलान् । शिक्षकहरू पढाउन छोड्थे होलान् । छात्रछात्राहरूले पढ्न छोड्थे होलान् । राजनीति गर्न खोज्नेहरूले त्यस्तो विचार त्याग्थे होलान् । चालकहरूले यात्रा रोक्थे होलान् । ज्यामीहरू भारी बिसाउँथे होलान् ।
चित्रकारले कोर्दा–कोर्दैको मूर्त–अमूर्त चित्र अधुरो छोड्थे होलान् । खेलाडीहरूले खेल्न, किसानहरूले खन्न, मजदुरहरूले काम गर्न र चिकित्सकहरूले बिरामी जाँच्न छोड्थे होलान् । कलाकारहरूले देखाउँदा–देखाउँदैको अभिनय थाती राख्थे होलान् । कथाले मागेपछि निर्देशकहरूले रिल लाइफ प्याक–अप गर्थे होलान् । मूर्तिकारले छिनो, सूचीकारले सियो, कुचिकारले कुचो थन्क्याउँथे होलान् । धामी–भाँक्रीले मन्छिन लागेको भाकल छोड्थे होलान् ।
युवाबिना डेटिङ स्पट र हिल स्टेसनहरू सुनसान हुन्थे होलान् । पण्डितहरू लगन छैन भन्थे होलान् । हात हेर्नेहरू कर्मवादी हुन्थे होलान् । पाहुनाहरू होमस्टेबाट फर्किन्थे होलान् । पाइलटहरू ह्याङ्गरबाट बाहिरिन्थे होलान् । अभियानकर्मीहरू प्रपोजल मिलाउन छोड्थे होलान् । प्रयोगकर्ताहरूले सामाजिक सञ्जालको लक्ष्मणरेखा नाघ्थे होलान् ।
सडक बालकहरू जुर्मुराउँथे होलान् । कबाडी सङ्कलक र फेरीवालहरू सङ्गठित हुन्थे होलान् । ठेला, रिक्सा, सिटी सफारीहरू थन्किन्थे होलान् । नागा बाबा, जोगी, मगन्ते, पागलहरू भीडको एउटा भाग हुन्थे होलान् । कर्मचारीहरू दस्तखत गर्न, माझीहरू माछा मार्न छोडेर रमितामा सहभागी हुन्थे होलान् । बिचौलिया, वेश्याहरू पनि सडकमा आउँथे होलान् । कुकुरहरू जोड–जोडले रुन्थे होलान् । बन्दीहरूले जेल–ब्रेक गर्थे होलान् ।
रेडियोहरूले शोक धून बजाउँथे होलान् । घाटे वैद्य र मानिस पोल्ने मानिसहरू पूर्ण तयारीमा बस्थे होलान् । अबिर यात्राको तयारी पूर्ण हुन्थ्यो होला । सिपाहीहरू खाँडो जगाउन तम्तयार हुन्थे होलान् । ट्राफिकहरू सडक–छेउ लाग्थे होलान् । समय उकुसमुकुस हुन्थ्यो होला । धैर्यताको सेतुबन्ध भत्किन्थ्यो होला ।
पुजारी, लामा, पादरी, मौलवीहरूले प्रार्थना रोक्थे होलान् । दृष्टिविहीनहरू चलमलाउँथे होलान् । ध्वजा–पताकाहरू फह¥याइन्थे होलान् । सुस्त मनस्थितिहरू पनि पछिपछि लाग्थे होलान् । जताततै पाञ्चजन्य गुञ्जिन्थ्यो होला । रिसल्लाहरू जेब्राक्रस छिचोलेर अघि बढ्थे होलान् ।
राष्ट्र असफल भए नुन, तेल, बेसाहा पाइन छोड्थ्यो होला । बजारहरू बन्द हुन्थे होलान् । गाडीहरू गुड्न, इन्जिनहरू चल्न छोड्थे होलान् । ग्यास, दाउरा, बिजुली, पानीको चरम अभाव हुन्थ्यो होला । खान पाइन छोडेपछि, लाउन पाइन छोडेपछि सेक्युरिटी गार्डहरू, गृहिणीहरू, अगुवाहरू, पछुवाहरूसहित कोही पनि सरोकारवालाहरू घरमा चुप लागेर बस्ने थिएनन् होला । जनता घरबाट सलक्ष्य सडकमा निस्कन्थे होलान् । र, भन्थे होलान्–
‘आज कि म छैन कि त्यो छैन !
थाहा हुन्छ अब को–को छैन ।’
०००
bisnuprasad.bg@gmail.com
– सुविद गुरागाईं
'सफलता खोज्दा–खोज्दै जीवन बिताएँ ।
बुद्ध हुन हिँड्दा–हिँड्दै यौवन बिताएँ ।'...
मनका भाव र काफियाको तालमेल नभएपछि गजलगोले सोच्यो– पशुपतिनाथको कृपाले यो राष्ट्र अहिलेसम्म असफल भइसकेको रहेनछ । यदि राष्ट्र असफल भएको भए, पूरै गजल त के मत्ला–ए–उलासमेत फुर्न छोड्थ्यो होला । तखुल्लससम्म पुग्ने त सोच पनि हुँदैनथ्यो होला । गजलगोहरूले लेख्न छोडेपछि गायकहरूले पनि गाउन छोड्थे होलान् । गायकी र वाद्यवादनमा नेपाली घराना बन्दै गएको सन्दर्भ पनि बीचैमा छोडिन्थ्यो होला ।
कविहरू कविता लेख्न छोड्थे होलान् । पत्रकारहरू समाचार छाप्न छोड्थे होलान् । गुरुहरूले प्रवचन बन्द गर्थे होलान् । शिक्षकहरू पढाउन छोड्थे होलान् । छात्रछात्राहरूले पढ्न छोड्थे होलान् । राजनीति गर्न खोज्नेहरूले त्यस्तो विचार त्याग्थे होलान् । चालकहरूले यात्रा रोक्थे होलान् । ज्यामीहरू भारी बिसाउँथे होलान् ।
चित्रकारले कोर्दा–कोर्दैको मूर्त–अमूर्त चित्र अधुरो छोड्थे होलान् । खेलाडीहरूले खेल्न, किसानहरूले खन्न, मजदुरहरूले काम गर्न र चिकित्सकहरूले बिरामी जाँच्न छोड्थे होलान् । कलाकारहरूले देखाउँदा–देखाउँदैको अभिनय थाती राख्थे होलान् । कथाले मागेपछि निर्देशकहरूले रिल लाइफ प्याक–अप गर्थे होलान् । मूर्तिकारले छिनो, सूचीकारले सियो, कुचिकारले कुचो थन्क्याउँथे होलान् । धामी–भाँक्रीले मन्छिन लागेको भाकल छोड्थे होलान् ।
युवाबिना डेटिङ स्पट र हिल स्टेसनहरू सुनसान हुन्थे होलान् । पण्डितहरू लगन छैन भन्थे होलान् । हात हेर्नेहरू कर्मवादी हुन्थे होलान् । पाहुनाहरू होमस्टेबाट फर्किन्थे होलान् । पाइलटहरू ह्याङ्गरबाट बाहिरिन्थे होलान् । अभियानकर्मीहरू प्रपोजल मिलाउन छोड्थे होलान् । प्रयोगकर्ताहरूले सामाजिक सञ्जालको लक्ष्मणरेखा नाघ्थे होलान् ।
सडक बालकहरू जुर्मुराउँथे होलान् । कबाडी सङ्कलक र फेरीवालहरू सङ्गठित हुन्थे होलान् । ठेला, रिक्सा, सिटी सफारीहरू थन्किन्थे होलान् । नागा बाबा, जोगी, मगन्ते, पागलहरू भीडको एउटा भाग हुन्थे होलान् । कर्मचारीहरू दस्तखत गर्न, माझीहरू माछा मार्न छोडेर रमितामा सहभागी हुन्थे होलान् । बिचौलिया, वेश्याहरू पनि सडकमा आउँथे होलान् । कुकुरहरू जोड–जोडले रुन्थे होलान् । बन्दीहरूले जेल–ब्रेक गर्थे होलान् ।
रेडियोहरूले शोक धून बजाउँथे होलान् । घाटे वैद्य र मानिस पोल्ने मानिसहरू पूर्ण तयारीमा बस्थे होलान् । अबिर यात्राको तयारी पूर्ण हुन्थ्यो होला । सिपाहीहरू खाँडो जगाउन तम्तयार हुन्थे होलान् । ट्राफिकहरू सडक–छेउ लाग्थे होलान् । समय उकुसमुकुस हुन्थ्यो होला । धैर्यताको सेतुबन्ध भत्किन्थ्यो होला ।
पुजारी, लामा, पादरी, मौलवीहरूले प्रार्थना रोक्थे होलान् । दृष्टिविहीनहरू चलमलाउँथे होलान् । ध्वजा–पताकाहरू फह¥याइन्थे होलान् । सुस्त मनस्थितिहरू पनि पछिपछि लाग्थे होलान् । जताततै पाञ्चजन्य गुञ्जिन्थ्यो होला । रिसल्लाहरू जेब्राक्रस छिचोलेर अघि बढ्थे होलान् ।
राष्ट्र असफल भए नुन, तेल, बेसाहा पाइन छोड्थ्यो होला । बजारहरू बन्द हुन्थे होलान् । गाडीहरू गुड्न, इन्जिनहरू चल्न छोड्थे होलान् । ग्यास, दाउरा, बिजुली, पानीको चरम अभाव हुन्थ्यो होला । खान पाइन छोडेपछि, लाउन पाइन छोडेपछि सेक्युरिटी गार्डहरू, गृहिणीहरू, अगुवाहरू, पछुवाहरूसहित कोही पनि सरोकारवालाहरू घरमा चुप लागेर बस्ने थिएनन् होला । जनता घरबाट सलक्ष्य सडकमा निस्कन्थे होलान् । र, भन्थे होलान्–
‘आज कि म छैन कि त्यो छैन !
थाहा हुन्छ अब को–को छैन ।’
०००
bisnuprasad.bg@gmail.com
